Kadınlara evlilik öncesi soyadlarını kullanma hakkı veren Anayasa Mahkemesi (AYM) kararı bugün yürürlüğe girdi. Kadınlar bügünden itibaren dava açmadan ve evlendirme memuruna sadece “Sadece bekarlık soyadımı kullanmak istiyorum” diyerek bu hakkı kullanabilecek. Gözler, AYM’nin yasal boşluk doğmaması için tanıdığı dokuz aylık süreçte yeni düzenleme yapmayan Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) çevrildi. Karar şu an yürürlükte. TBMM’nin, yasal düzenleme yaparak boşluğu gidermesi bekleniyor.
AYM, eşitliğe aykırı bulmuş, kadınların evlilik öncesi soyadlarını kullanmalarının önünü açmıştı. Yani kadınlar, isterlerse artık evlilik öncesi soyadlarını eşlerinin soyadını almadan da kullanabilecek. Bugüne değin kadınlar, eşlerinin soyadlarının önüne ve arkasına eski soyadlarını ekleyebiliyorlardı. Artık bekarlık soyadlarını tek başına kullanabilecekler ve Yüksek Mahkemenin bu kararı, yürürlüğe girdi. Evli kadınlar iptal kararına aksi yönde bir düzenleme yapılmazsa, bugünden itibaren dava açmadan sadece bekârlık soyadlarını alabilecekler. Kadınların evlendirme memuruna veya daha sonra nüfus idaresine yapacakları yazılı başvuru yeterli olacak. İptal kararı yürürlüğe girdiği için bugün nikâh masasına oturan bir kadın evlendirme memuruna “Ben sadece bekârlık soyadımı kullanmak istiyorum” şeklinde talepte bulunabilecek.
Meclis aksi bir düzenleme yapmazsa kadınlar bu haktan yararlanabilecek.
Türk Medeni Kanununun 187. maddesine göre kadınların, evlilik sonrasında eşlerinin soyismini alma zorunluluğu bulunuyordu.
İsteyenler bekarlık soyadını eşinin soyisminin önünde kullanabilse de bu hak sadece bir evlilik için geçerliydi. Kanun maddesi eşitliğe aykırı görülerek Anayasa Mahkemesine taşındı. Yüksek Mahkeme başvuruyu haklı buldu, kadınların sadece bekarlık soyadını kullanabileceğini ve iki soyisim kullanmada sınır bulunmayacağı hükmedildi.
22 Nisan 2023’te verilen bu karar 28 Nisan 2023’te ise Resmi Gazetede yayımlandı. Kanunda boşluk oluşmaması için, meclis’e 9 ay içinde düzenleme yapma süresi tanındı. Meclis bu süreçte bir çalışma yapmadı karar yürülüğe girdi. Meclis’in, Yeni Yargı Paketi içerisinde konuya ele alması beklenirken, Yüksek Mahkeme’nin kararının tersi yönünde bir düzenleme yapılmazsa kadınlar mahkemeye başvurmadan sadece evlilik öncesindeki soy isimlerini kullanabilecek.
